;METADATA ;title{dvyakzarInAmamAlA} ;author{sOBari} ;bookFullName{Ekārthanāmamālā-Dvyakṣaranāmamālā of Saubhari} ;bookSeriesDetails{Sources of Indo-Aryan Lexicography - 12} ;editor{Ekanath Dattatreya Kulkarni} ;editorQualifications{M.A., Ph.D., Assistant Editor, Dictionary of Sanskrit on Historical Principles and Lecturer in Sanskrit and Comparative Philology, Deccan College Post-Graduate and Research Institute, Poona} ;publisher{Dr. S. M. katre, Decan College Post-Graduate and Research Institute, Poona} ;pressDetails{M. N. Chapekar, Aryasamskriti Mudranalay, Poona 2.} ;publicationYear{1955 A.D.} ;dataEntryBy{Dr. P. Srinivas, Lecturer in Vyakarana, S.V.V.V.S.College, Bowenpally, Secunderabad, A.P.500011 as part of Sansknet Project - retrieved from https://www.wilbourhall.org/sansknet/index.html} ;dataEntryEmail{} ;proofReadBy{Dr. Dhaval Patel} ;proofReaderEmail{drdhaval2785@gmail.com} ;annotatedBy{} ;annotatorEmail{} ;version{0.1.0} ;projectDetails{This project is aimed at creating a database and related software tools to access Indian koshas, both online and offline. The project is funded by generous donation of Shree Ramkrishna Knowledge Fondation, Surat.} ;projectWebPage{http://github.com/sanskrit-kosha/kosha} ;emailTo{drdhaval2785@gmail.com} ;description{} ;shortCode{DNMS} ;funding{Shree Ramkrishna Knowledge Foundation.} ;licence{GNU GPL v3.0} ;credits{1. Sansknet project for providing us the data in custom font. 2. Dr. Dhaval Patel for proof reading the data.} ;dataFormatDetails{See https://github.com/sanskrit-kosha/kosha/blob/master/docs/annotation_thoughts.md for details.} ;editorialChanges{} ;nymic{homo} ;pagenum{true} ;linenum{true} ;chapterArrangements{kanda} ;newVerseNumbersAtChangeOf{never} ;newLineNumbersAtChangeOf{never} ;version0.0.1{26 February 2019} ;version0.0.2{26 January 2020} ;version0.0.3{26 January 2020} ;version0.0.4{26 January 2020} ;version0.1.0{26 January 2020} ;version0.2.0{} ;version0.2.1{} ;version0.2.2{} ;version0.3.0{} ;version0.3.1{} ;version0.3.2{} ;version0.3.3{} ;version0.3.4{} ;version0.3.5{} ;version0.3.6{} ;version1.0.0{} ;CONTENT ;p{0013} ;c{sOBaripraRItA dvyakzarInAmamAlA} ;c{aTa dvyakzarInAmamAlA prakASyate .} kvaRitaM paramaM brahma DImahi praRatAH sadA . DyAtvA prakASyate mAlA sarvajYAnaviDAyinI .. 1 .. kRaH kaRaH kRA DarA kRirDIH kRuH putraH kRUrhutASanaH . kROH kalApi smftiH kRaM tu vfkRaM sADusamIritam .. 2 .. ;l{0205} ktaH sikto varuRo'pi ktaH ktA durgA mAtfkA girA . ktiH sUryaH ktIH smfto vahniH ktuH sunuH soma eva ca .. 3 .. ktOrlakzmIH ktO varaM jyotiH kTaH saMGo hariRo gajaH . kTA mahI saramA durgA kTiH kfzRo varuRo varaH .. 4 .. kTIH SivaH kTuH sutastAtaH kTuH SaNKo garuqo naraH . ;l{0210} kTUH sUto varuRo mAro ravaH kTOH saramAsutaH .. 5 .. kTaM rikTaM kvaTanaM duHKaM dEnyaM knaH karRa utsavaH . knA ramomA mahI BittiH kniH sUkara urukramaH .. 6 .. knuH Sivo'rko'mbuDiH SUdro'maraH knUH patirAtmahA . knaM SrotraM karaRaM BImaM kmaH kAmaH kamalAhitaH .. 7 .. ;l{0215} kmA ratiH kAmapatnI syAtkmiH kAmI kmI ratISavAn . kmurbaBruH kmUH svaBUH SaNKaH SUkaraH kmOH kajAlayA .. 8 .. kmaM karma kyaH palASo'gnirarkaH kyA reRurucyate . ;p{0014} KyaH Karo'gniH KarI KyA syAd gyo gargaH kamalAsanaH .. 9 .. gyA yonirGyaH svano mUko GyA patnI DaraRI smftA . ;l{0220} cyaScayaScAturI cyA syAcCyaH CAgaH CyA ca BAratI .. 10 .. jyo jayo yajamAnaSca jyA jayA vijayA ramA . Jyo nado JyA nadI proktA wyaH kUwaH wyA DarA surA .. 11 .. Wyo nAdano'nalaH WyA GOrqyo dAqimataruH karaH . qyA ramA narmadA gaNgA Qya AQyaH SiSurutkaraH .. 12 .. ;l{0225} QyA mahI RyaH smfto'graRyaH SaraRyo RyA nadI girA . tyo'ntyajaH kamalAnATo gurustyA DaraRI nadI .. 13 .. Tyo nATasTyA kaTA dyo'bDirdyA dayA dyOstrivizwapam . Dyo'nDo DyAnDA kzuDA SudDA nyo nayo'rRava ujjvalaH .. 14 .. nyA nItirnatirugrARI pyaH payaH pyA kfpA ruciH . ;l{0230} PyaH PenaH PyA PaRA byo'rko byAmbA Bya iByo'BayaH pumAn .. 15 .. myo mayo yama ISAno myA ramA saramA kzamA . yyo'jayyo vibuDADISo yyA SayyA lyo'ya udDataH .. 16 .. lyA'hilyA nalinI vyo'bDirvayaH pakzI ca kUbaraH . vyo vAyurvyAla ISAno vyA BavyA vaqavA suDA .. 17 .. ;l{0235} Sya Asya ASayo nArI SyA veSyA kfzirityapi . zyaH prezyaH zyA surA SudDA syaH praSasyo'marADipaH .. 18 .. ;p{0015} syA kfziH kfzidEvaM ca hyo hayo hyA turaMgamA . vvyA sarvajagadambA ca sarveSAnI sureSvarI .. 19 .. kyaM kAryaM ca KyamAkASaM saKyaM gyaM gaganaM gatam . ;l{0240} GyaM toyaM cyaM smftaM yAcyaM SocyaM pESAcyameva ca .. 20 .. CyaM zWevaM jyaM smftaM yAjyaM jAtaM JyaM JazanASanam . wyaM sPewyaM WyaM smftaM SAWyaM qyaM jAqyaM QyaM DanaM vanam .. 21 .. RyaM nyAyyaM tyaM smftaM hyantyaM TyaM paTyaM dyaM muKaM ciram . nindyaM DyaM hyAnDyamityuktaM nyaM nyAyyaM nayanaM varam .. 22 .. ;l{0245} pyaM kupyaM pAtramityuktaM PyaM payo maraRaM rajaH . byaM suKaM ByaM BayaM rOdraM myamamAyaM tvamutkaram .. 23 .. yyaM kftyaM nyAyyamADAraM lyaM proktaM nilayaM buDEH . vyaM viyadvadanaM vastraM SyaM svApe'vaSya ityapi .. 24 .. syaM sasyaM kAMsyamityuktaM hyaM hastivadanaM gfham . ;l{0250} kzyaM kzIraM kzetramutkzAraM kzyA pfTvI jagadISvarI .. 25 .. kvaH kaviH kAvyatAtaH syAtkvA BUriti nigadyate . kvaM kAvyaM kamalaM ca syAd gvo gOrgaruqa ucyate .. 26 .. gvA DenurgvaM smftaM guhyaM Gvo Gozo GvAraRiH smftA . GvaM GuzwaM GarzaRaM GAsaM CvaH CAgaH CvA CaviH smftA .. 27 .. ;l{0255} CvaM svacCamucCaM gomUtraM jvo javo jvA ca caYcalA . jvaM juzwaM YvaH samudraH syAd YvA vaSizwavaDUH smftA .. 28 .. YvaM dugDaM daDi ca proktaM wvo'trI rAmapitA manuH . wvA KawvA wvaM smftaM puzwaM Wvo vaSizwo'Ta viWWalaH .. 29 .. ;p{0016} pIWaH WvA maTurA WvaM tu puzkaraM cAkzamucyate . ;l{0260} qvo BaradvAjaputraH syAd qvA qAQA qvaM mahodaram .. 30 .. Qvo QeQo QvoSanaHstryagryA QvaM payo daDi codanam . Rvo nATo jamadagniH syAd RvA vARyujjayinI praBA .. 31 .. RvaM rUpamaRu ca proktaM tvasturaMgo maheSvaraH . tvASvapatnI ca gOrI ca tvaM tulyaM taraRaM smftam .. 32 .. ;l{0265} Tvo'rTo'kzaro'ruRasTvA strI TvaM tu mETunamucyate . dvo dAvo dvA purI gaNgA dvaM dUraM varadaM ca yat .. 33 .. Dvo Dvo'gnirvaDo'DvA DvA DarA DArA vaDUttamA . DvaM DanyaM DUnanaM DvastaM Dno'hirbuDno DanI smftaH .. 34 .. DnA DanyA mAtulI sAlA DnaM DanaM sADanaM vanam . ;l{0270} nvo navo nvA navA tanvI nvaM navaM vastu gadyate .. 35 .. pvo vAyuH pvA smftA DUliH pvaM puRyaM patanaM gireH . bvo brahmA gIzpatirbvAmbA bvaM vAkyaM maDuvidvizaH .. 36 .. Bvo Bavo Barato brahmA BvA gOrI BvaM niveSanam . mvo vfkzo mvA DarA mvaM KaM brahma pustakamuttamam .. 37 .. ;l{0275} yvo yavo javano yajYo yvA yozijjaGanottamA . yatanaM yaBanaM yvaM tu rudanaM mardanaM jagat .. 38 .. lvo lavo rAmaputrastu lvA lavyA lvaM tu sUdanam . SalyaM SvaM SaraRaM yatnaM mETunaM gaganaM gatam .. 39 .. SvaM proktaM Sayane yAne SvaH prAtaraSano hayaH . ;p{0017} ;l{0280} SvASvA tu candramaHpatnI svaH svargaH suhyadityapi .. 40 .. svo nijo BagavAnvizRurBakto BAsura ityapi . svA svakIyA ca yozicca gOrI SattiH pareSvarI .. 41 .. svaM gfhaM DanamAyuzyaM puRyaM pApmA gatiH suKam . hvaH prahvaH SatajihvaH syAd hvA jihvA taruRI sarit .. 42 .. ;l{0285} hvaM vAyugamanaM kzveqA kzvaH kzodaH kzvA saridvarA . kzvaM kzIvaM kzaraRaM kzIraM pAlanaM tAraRaM pituH .. 43 .. snaH sAraH snA pramacCrezwA snaM snAnaM maDu vAraRam . Gno Gano nASako GnA dyOrGnaM jalaM nibiqaM patat .. 44 .. mno mAno mnAmarottArA mnaM mano maraRaM maDu . ;l{0290} klaH kalaH klA kalA klaM tu kalaM kalanamuttamam .. 45 .. skaH SuzkaH skanDaSUraH syAtskA skandajananI surA . skaM SukraM SaraRaM vfttaM vAditraM gadanaM suKam .. 46 .. slaM SUlamasuKaM slA tu saramA slastu zawpadaH . bARo naro'maro dEtyo rAkzaso garuqo'ruRaH .. 47 .. ;l{0295} SlaH SilaH SalaBaH SuklaH SlA SalAkA SilA taTA . SlaM SuklaM cUrRamADAraM gaganaM SUlaBfcCiraH .. 48 .. kzlaH SlokaH kzudravadanaH kzlA kzoRyakzOhiRI taTA . kzlaM kzudraM vastu maraRaM BavanaM SaraRaM vanam .. 49 .. llaM lakzma llA smftA gOrI llo lokastarka ityapi . ;p{0018} ;l{0300} KlaH KalaH KlA surA kzudrA yozitkamalalocanA .. 50 .. glOH Sanirglo guqo glAmbA glaM galaM galanaM sarat . Glo'Svo GlA jaGanA GlaM tu vfkRaM sAraTipAtanam .. 51 .. ClaH CalaH Calakft ClorDvApurI ClaM tu SivAlayam . plaH plavaMgaH plavaH SUraH plA pAwI parameSvarI .. 52 .. ;l{0305} plaM mAMsaM plavanaM madyaM pUraRaM DaraRItalam . PlaM PalaM bARapUraM ca vadanaM sakalaM vapuH .. 53 .. blaM balaM blA smftA raktA barawI kaNgurityapi . blo bAlo'GAsuraH kaMso'jYo'DvA mAro'nalopamaH .. 54 .. QlaM mAlyaM maDuraM QlA kzmA QlirdeveSo'marAvatI . ;l{0310} QlaH kalpaH kamalAnATo garuqo haMsasAraTiH .. 55 .. kraH karaH SaraBo vyAGro nATaH krA suraBirmahI . kraM KamindriyamityuktaM Kro KO rAsaBe Kale .. 56 .. KrA pUtanA sUrpaRaKI tAqakA kEkayI kzitiH . KraM KaqgaM duzwahyadayaM mETunaM maraRaM taTA .. 57 .. ;l{0315} gro gado guda AsAro grA rAjYI braDnayozitA . graM gfhaM grahacakraM KamagAraM Sukrameva ca .. 58 .. Gro Gozo madanaScUto Bago'jYo yAminIpatiH . GrA GfRA saramAputrI GraM gfhaM vadanaM nijam .. 59 .. Nro naro'SaraRo'SUro NrA mAraRiriti smftA . ;l{0320} NraM gfhaM rudanaM nAsA praBA hAniSca kaTyate .. 60 .. ;p{0019} craScaraScaramaH SlokaScaScataScAraRa ityapi . crA caYcUSca camUScAwuH craM mETunakamaprajam .. 61 .. Cro dvezI CurakaH KaqgaH tsaruraqgaRamArgagaH . CrA vizwA SunakI veSyA CraM CalaM gamanaM gfham .. 62 .. ;l{0325} jro vfdDo gagane'wo'gnirbrahmomeSo ramADipaH . jawAyuSca jarAyuSca jamadagnirjunIpatiH .. 63 .. jrA jarA jaraWA jAravatsalA zawpadI GfRiH . jraM yajYotamajastraM ca rajasvalamuKaM rajaH .. 64 .. Jro nAdo jaraWo dAro JrA jarA hAnirISvarI . ;l{0330} JraM juzwaM BramarErGuzwaM pazwaM suzwu gfhaM kaDam .. 65 .. YraScOro YrA smftA nItirgatirYraM BagavanmuKam . wraH pIWaH wrA smftApUpA wraM GowakamuKaM suraH .. 66 .. Wro mizwAmraPalastrAvaH WrA wiwwI BramarI surA . qro daRqo qamarurdakzo dUrago qraM surodakam .. 67 .. ;l{0335} qrA wiwwI matsyaganDA syAd JazapatnI mahodarI . qraM madyaM maDuraM puzpaM narmadAjalamambujam .. 68 .. Qro DfzwadyumnatAto viduro narmadAJazaH . QrA gAnDArI satI svAhA svaDAjYA sarayUrapi .. 69 .. QraM Palgu maraRaM BrazwaM suBrvAsyaM spandanAkzamam . ;p{0020} ;l{0340} Rro nazwo'mbarago BIruH karRo bIBatsurudDavaH .. 70 .. RrA narmadA ca gOrgodA gaNgA drupadajAmbujA . RraM nAma sasuDaM pAtraM vAkyaM nAradaBAzitam .. 71 .. trastrinetro'bjajaH pAtA garutmAnmaGavAnapi . trA gOrI garadA pAtrI tAraRI saramA ratI .. 72 .. ;l{0345} traM smftaM truwitaM GuzwaM juzwaM puzwaM paraM padam . gAnDArIvadanaM karRavacanaM drOpadIritam .. 73 .. TrastIrTavAsakftpUto jAraH puzwo'mbikAtmajaH . TrA sTitATa ramA rAjYI rajanI rajakAtatmajA .. 74 .. TraM tIrTaM suKamAyuktaM maraRaM maDvarermuKam . ;l{0350} dro droRo droRasunuH syAtkAkaH kAkasamo naraH .. 75 .. BayakfdBarato rAjA rantidevo ramApatiH . drA darI saramA kzudrA droRamUrtirdurAtmajA .. 76 .. draM BayaM gamanaM kzudraM kzodanaM saramAmuKam . sutawaM suKadaM sAma smaraRaM SrayaRaM guru .. 77 .. ;l{0355} Dro BUDro DArakaH sAkzI Dfzwadyumno DarAtmajaH . bfkodaro gadapARirgarutmadBrAtfvallaBaH .. 78 .. DrA DarA kuDrajA kUlagA KagA paTigAmbugA . DraM DruvaM DaraRaM DArADarasTAnaM ca kUbaram .. 79 .. trA nArI narmadA duzwA naravANnarakodBavA . ;l{0360} pfTA puzwA pareSAnI paramAnandadAyinI .. 80 .. tro naro narako'NgAro nAmado nArmado hfdaH . ;p{0021} traM gfhaM narako'NgAraM garuqANgaM narodBavam .. 81 .. prA prakfzwA mahAdevI mahAlakzmI rajodBavA . maTurA marmamArAmbA kzmA kzamA kzAmanAsikA .. 82 .. ;l{0365} praH prakfzwo'nDakArAtirmurArAtiH kajodBavaH . kAmo'rAtirDruvo'gastyo'ruRapitAmaraH .. 83 .. praM brahma gaganaM sUri BramarANgaM DarAntaram . gaNgAtIraM payaH peyaM pATaH paraM paraM saraH .. 84 .. PraH PUtkAraH svanaH PenaH sPuranspazwo'mbarecaraH . ;l{0370} PrABIrapatnI kamalA KarI kzAranadI surA .. 85 .. PraM sPuradvasanaM juzwaM yatnaM sPewitamudDftam . prAktanaM gaganaM DvastaM GftaM DaraRamucyate .. 86 .. bro bfhaspatirAcAryo bawurbadDo'mbarAvftaH . bAzkalo bahudo'mbAjo bahuvrIhiSca budbudaH .. 87 .. ;l{0375} bAlo bARo'balo badDo'mbazWo'bdo baDiraH smftaH . brA bAlA baDirAmbazWI bawvI badDAmbareSvarI .. 88 .. braM brahma balamucCrezWaM baDirANgaM taTAmbaram . bahulaM bAhusAraM ca baDirAsyaM bawormuKam .. 89 .. Bro brahma prakaro BAro Bramaro DUsaro'DaraH . ;p{0022} ;l{0380} BAsuro BrAmako Brazwo BImaseno'BayaH smftaH .. 90 .. BraM BAsuraM taTABraM tu BrAmakaM BramaRaM Bayam . BrA BrazwA brAhmaRI BA ca hiqambA DaraRI taTA .. 91 .. mro'maro mftyurUmartyo mETunI mADavo balaH . mrAmarI mAnavI mAramAninI yAminI SunI .. 92 .. ;l{0385} mraM mETunaM mftANgaM ca maraRaM mastakaM maDu . yro yAdavo'rjuno jAro yrA jarA jaraWAjarA .. 93 .. yraM juzwaM BojanaM BrAjajjAyamAnaM jarodBavam . yriH kAminI priyA puzwA paramA pAragAmbuDeH .. 94 .. lo laRqo lAlito'lpo'Nko lA lAjA lAlitAmbulA . ;l{0390} lalitA plAvitaM lraM KaM lAlitaM lalanAmuKam .. 95 .. vro varo hyavaro vAsro vAqavo vAsaro'mbuDiH . vrA SrezWA girijA lakzmI ratnAkaragatA taTA .. 96 .. vraM lulAyamuKaM BImaM BAsuraM SrezWamucyate . SraH Saro'sArado'sAraH SaraRyaH sAraTiH SivaH .. 97 .. ;l{0395} SrA gOrI tu ramA rAmA ratnAkarakftAlayA . SraM SaraRyaM sutURaM ca tAruRyaM tAdfSaM Sivam .. 98 .. zraH sureSo'ditISo'rko'ruRo'rRava urukramaH . zrA gOrI sAravatpatnI pAraRA paramAmarI .. 99 .. zraM kazwaM karaRaM kAzWaM komaletaramujjvalam . ;l{0400} sraH SaraH saramABartA Bakto BAsuraBAsuraH .. 100 .. srA SivABayapatnI ca BaktA brahmasutA taTA . sraM SrezWaM sAradaM vastu vadanaM baruRAsanam .. 101 .. hro haro hariRo hAro harirhAhAhuhurhayaH . harzo haMso'harudDarzo hAso hastI ca nAhuzaH .. 102 .. ;l{0405} hrA gOrI hariRI haMsI harzayuktA ca hastinI . devayAnI ca SarmizWA hraM tu cOryaM carogaraH .. 103 .. kzraH kzaraH kzaraRaH kzAro'kzoqo'kzo'kzarAkzaraH . kzrA lakzmIH kzraM kzayaM kzAraM kzodanaM kzaraRaM Karam .. 104 .. staH sutaH stiH suraH SaNKaH sutA sArasayozitA . ;l{0410} stA praSastA SadA pakzipatnI pAwalagOH smftA .. 105 .. stuH sArastURa AcAryo lakzyaH stUstoraRaH smftaH . staM SastaM SaraRaM rAjagfhaM gaganamudDatam .. 106 .. zwro BrazwaH Sakawo vrAtyo vipro varuRa AsavaH . zwu suzwu SaraRaM BrazwaM BAsuraM Baktameva ca .. 107 .. ;l{0415} zwiryazwirvizwirAvfzwirAvfttirvaruRANganA . zwI yazwI saramA BrazwA BrAmakA BramirAsurI .. 108 .. zwA GuzwA gfhiRI gAlI sUryapatnI jalAlayA . zwaM SrezWaM SaraRaM sADu gadanaM vadanaM maDu .. 109 .. zwaH pazWo'nuKaro'NgAro'GAsuro'surasattamaH . ;l{0420} govindo garuqo gaRqo GAso'gAro'garo'maraH .. 110 .. ityezA racitA mAlAkzarI sOBariRA SuBA . yaH paWecCfRuyAccemAM sa SabdArRavapAragaH .. 111 .. ;c{.. iti dvyakzarInAmamAlA samAptA ..}