;METADATA ;title{SabdaBedaprakASa} ;author{maheSvara} ;bookFullName{SrImaheSvarakaviviracitaH SrIjYAnavimalopADyAyapraRItawIkayopetaH SabdaBedaprakASAparaprasidDanAmA SabdapraBedaH} ;bookSeriesDetails{} ;editor{vijayaSrIcandrasUrISvara, vinayasAgara} ;editorQualifications{pa. pU. AcAryaSrIvijayaSrIcandrasUrISvaramahArAjaH sAhityavAcaspati-mahopADyAya SrIvinayasAgaraSca} ;pressDetails{Barata grAPiksa, 7, nyu mArkewa, pAMjarApoLa, rilIPa roqa, amadAvAda-380001} ;publicationYear{2010 A.D.} ;dataEntryBy{Dr. Dhaval Patel} ;dataEntryEmail{drdhaval2785@gmail.com} ;proofReadBy{Dr. Dhaval Patel} ;proofReaderEmail{drdhaval2785@gmail.com} ;annotatedBy{} ;annotatorEmail{} ;version{0.1.0} ;projectDetails{This project is aimed at creating a database and related software tools to access Indian koshas, both online and offline. The project is funded by generous donation of Shree Ramkrishna Knowledge Fondation, Surat.} ;projectWebPage{http://github.com/sanskrit-kosha/kosha} ;emailTo{drdhaval2785@gmail.com} ;description{} ;shortCode{VJYP} ;funding{Shree Ramkrishna Knowledge Foundation.} ;licence{GNU GPL v3.0} ;credits{1. SRKKF for funding. 2. Google OCR for providing us raw OCR data to work with. 3. Dr. Dhaval Patel for spending time to type and proofread the data.} ;dataFormatDetails{See https://github.com/sanskrit-kosha/kosha/blob/master/docs/annotation_thoughts.md for details.} ;editorialChanges{} ;nymic{special} ;pagenum{false} ;linenum{false} ;chapterArrangements{kanda (named nirdeSa) holds varga.} ;newVerseNumbersAtChangeOf{kanda} ;newLineNumbersAtChangeOf{never} ;version0.0.1{07 January 2020} ;version0.0.2{10 January 2020} ;version0.0.3{10 January 2020} ;version0.0.4{10 January 2020} ;version0.1.0{10 January 2020} ;version0.2.0{} ;version0.2.1{} ;version0.2.2{} ;version0.3.0{} ;version0.3.1{} ;version0.3.2{} ;version0.3.3{} ;version0.3.4{} ;version0.3.5{} ;version0.3.6{} ;version1.0.0{} ;CONTENT ;k{SabdaBedanirdeSaH} praboDamADAtumaSAbdikAnAM kfpAmupetyApi satAM kavInAm . kfto mayA rUpamavApya SabdaBedaprakASo'KilavANmayAbDeH .. 1 .. prAyo BavedyaH pracuraH prayogaH prAmARikodAharaRapratItaH . rUpAdiBedezu vilakzaRezu vicakzaRo niScinuyAt tameva .. 2 .. kvacinmAtrAkfto BedaH kvacidvarRakfto'tra ca . kvacidarTAntarolleKAcCabdAnAM rUQitaH kvacit .. 3 .. jAgarti yasyEza manaHsaroje sa eva SabdArTavivartaneSaH . nijaprayogArpitakAmacAraH paraprayogaprasarArgalaSca .. 4 .. vidyAdagAramAgAramapagAmApagAmapi . arAtimArAtimaTo ama AmaH prakIrtitaH .. 5 .. Bavedamarza Amarzo'pyaNkuro'NkUra eva ca . antarIkzamantarikzamagatsyo'gastireva ca .. 6 .. awarUza Awaruza avaSyo'vaSyAya ityapi . pratiSyAyaH pratiSyAvo BallUko Balluko'pi ca .. 7 .. jambUkaM jambukaM prAhuH SambUkamapi Sambukam . jatukA syAjjatUkA'pi masuraH syAd masUravat .. 8 .. vAstukaM cApi vAstUkaM dEvakI devakIti ca . jyotizaM jyOtizaM cApi zWevanaM zWIvanaM taTA .. 9 .. sutrAmA'pi ca sUtrAmA hanUmAn hanumAnapi . ozaRaM syAdUzaRaM ca BaveduzaramUzaram .. 10 .. hArIto hArito'pi syAd munipakziviSezayoH . tubarastUbaro'pi syAt kubaraH kUbaro'pi ca .. 11 .. uttame'nuttamaM ca syAdAhate syAdanAhatam . udAre cAnudAraH syAdudagre cAnudagravat .. 12 .. banDUraM banDuraM ca syAdUrIkftamurIkftam . vAlhIkaM vAlhikaM cApi gARqIvo gARqivo'pi ca .. 13 .. uzA'pyUzA nanAndA ca nanandA ca prakIrtitA . hrIbere hiriberaM ca cikure cihuro'pi ca .. 14 .. caRqAlo'pi ca cARqAlaH vadanyo'pi vadAnyavat . hAlAhalaM hAlahalaM vadantyapi halAhalam .. 15 .. qAhAlaM qAhalaM cApi qahAlaM ca pracakzate . kuNkaRaH koNkaRaScApi SyAmAkaH SyAmako'pi ca .. 16 .. sahAcaraH sahacaraH sPawikaM sPAwikaM yaTA . ganDarvo'pi ca gAnDarvaH camaraM cAmaraM taTA .. 17 .. coraScOraScawuScAwuScelaScElaM camuScamUH . caYcuScaYcUstalastAlaH SyAmalaH Syamalo'pi ca .. 18 .. mahilAyAM mahelA'pi mahelA syAnmahelikA . CekaSCayillaSCekAlo vidagDe Cekilo'pi ca .. 19 .. guggulO guggulo'pi ca hiNgulO cApi hiNgulam . mandire mandirA cApi vIrye vIryApi kaTyate .. 20 .. DanyAkamapi DAnyAkaM yutakaM yOtakaM taTA . kapAwaM ca kavAwaM ca kapilaM kavilaM matam .. 21 .. karavAlaH karapAlaH vanIpakavanIyakO . pArApataH pArAvataH javA syAjjapayA saha .. 22 .. jawAyuzA jawAyuM ca vidyAdAyuM taTA''yuzA . sAyaM sAyo Bavet koSaH kozaH SaRQaSca zaRQavat .. 23 .. taviSaM tavizaM cApi musalo muzalo'pi ca . veSo vezaSca kaTitaH syAd buso'pi buzo'pi ca .. 24 .. syAttanustanuzA sArDaM DanunA ca DanurviduH . SUkaro sUkaro'pi syAt SfgAlaSca sfgAlavat .. 25 .. sUraH SUraSca taraRO kalasaH kalaSo'pi ca . SunAsIraH sunAsIraH nArAyaRanarAyaRO .. 26 .. jAmbuvAn jAmbavo'pi syAllakzmaRo lakzaRo'pi ca . saMstaraH srastaro'pi syAccaritraM caritaM yaTA .. 27 .. pArataM pAradaM vAsro vAsaraH kfmivat krimiH . tfPalA triPalA cApi tfRatA triRatA'pi ca .. 28 .. BavedfzwistaTA rizwiH priyAlaH syAtpiyAlavat . kaRAwInaH kawAwInaH vAtiko vAtigo'pi ca .. 29 .. mihiro muhiro'pi syAnmakuro mukuro'pi ca . makulaM mukulaM cApi makuwaM mukuwaM viduH .. 30 .. makutikaM mukutikaM calukaM culukaM yaTA . karaYjaH karajo'pi syAtparetaH pretavanmataH .. 31 .. kirmIro'pi ca karmIraH qayanaM hayanaM smftam . SOqIryamapi SOqIraM jyezWe jyEzWo'pi dfSyate .. 32 .. Suzke'pyavAnaM vAnaM syAdudake syAd dagaM dakam . kuzWaBede SataruzA SatAruSca nigadyate .. 33 .. drekadfkkARadrekkARA Bavantyapi dfkARavat . patraNgamapi patrANge kuddAlaSca kudAlavat .. 34 .. mArizaM mAruzaH SAke plIharoge pliho'pi ca . PelA PelistaTocCizwe kAkaRyAM kAkiRIti ca .. 35 .. sOdAmanI sOdAmnI ca sOdAminyapi cezyate . jaraWe jaWaro'pi syAnnimeze nimizo'pi ca .. 36 .. buko bakaSca kusume madano maTano drume . AragvaDA''ragavaDO kzurukakzurakAvapi .. 37 .. pfzwiH pfzWaSca sarayUH sarayuSca nigadyate . nIlaNgurapi nIlANgurISvarI ceSvarApi ca .. 38 .. tApiYCamapi tApicCaM trapuzaM trApuzaM taTA . diRqIro'pi ca qiRqIraH paraSuH parSunA saha .. 39 .. vAlikA vAlukA cApi dordozApi BujA BujaH . bAhurbAhA tvizistviw ca sanDyA syAt sanDivat punaH .. 40 .. BagnImapi BaginIM ca JallarIM JalarIM viduH . retaM ca retasA sArDameDamAhustaTEDasA .. 41 .. saMvananaM saMvadanaM taruRI talunIti ca . pramadAvanaM pramadavanaM ca parikIrtitam .. 42 .. KuralikA syAt KuralI vajraM vajro'SanistaTA . SilamuYCaM SiloYCaM ca BaveduYCaSilaM taTA .. 43 .. DaritryAM DarayitrI ca tavizI tAvizIti ca . vAsudevo'pi vAsuH syAdvAmadevo'pi vAmavat .. 44 .. ASIrASyahidaMzwrAyAM lakzmIrlakzmI hareH striyAm . rucakoruvukO proktAvuruvUko'pi tAdfSaH .. 45 .. kumudaM ca kumuccApi yozitA yozidityapi . SaradBavecCaradayA prAvfw prAvfzayA saha .. 46 .. naBaM ca naBasA sAkaM tapaM tu tapasA samam . sahaM sa sahasA sArDaM mahaM ca mahasA dyutO .. 47 .. tamasena tamaH proktaM rajenApi rajaH samam . SAbdikEstu jalOkABiH kaTito'yaM jalOkasaH .. 48 .. divaM proktaM divA tulyaM parzat parzadayA saha . varzAH syuH varizABiSca harzo'pi harizeRa ca .. 49 .. sarzapaH sarizapaSca karzaH syAtkarizeRa ca . mArzo mAriza ityuktaH sparSo'pi spariSo'pi ca .. 50 .. evamanye'pi barhAdAvUzmavarRAH prayogataH . mUrDarePA vikalpyante CandoBaNgaBayAdinA .. 51 .. dakziRasyAmapAcyeva prAyaM tvanaSanaM viduH . CandAvaBiprAyavaSO kalajYaH syAt kalAvidi .. 52 .. samUhArTasya jAtasya cavargAditvamIritam . antaTIyayakAratvaM yavasasya tu kaTyate .. 53 .. tantuvAyasya vAye'pi tantrAditvaM ca dfSyate . turyasvarAdirIrvAruH karkawyAM paWyate buDEH .. 54 .. hrasvAdirartiH pIqAyAM DanuHkowAvapIzyate . etO maDyatavargIyO vEdUryamaRiSAdvalO .. 55 .. tavargamaDyo rAtrO ca jambAle ca nizadvaraH . cullyAmutpUrvakaM DmAnaM DAnaM hAnaM ca vartate .. 56 .. tAlavyamaDyo viSadaH UrDvaSabdo vakAravAn . yavAnI syAdvamaDyA ca SrAvaRo mAsi maDyavaH .. 57 .. SaPe KuraM kavargIyaKakAraM ca kzuraprake . nApitasyopakaraRe kazasaMyoga izyate .. 58 .. avyayAnavyayaM dozASabdaM rAtrO pracakzate . kanyAkubjaM kAnyakubjaM kosalottarakosalA .. 59 .. vArARasItyapi proktA purI varARasIti ca . tAmaliptA dAmaliptA draNgo'pyAdrANga ityapi .. 60 .. nandI nandiSca pattrI ca pattriH syAsvasnasA snasA . yamalaM yAmalaM dvandvaM dandvaM KaRqilaKallikO .. 61 .. janitrI janayitrI ca kaPoRiH kaPaRistaTA . valmIko'pi ca vAlmIkaH vAlI vAliSca kaTyate .. 62 .. sumena sArDaM kusumaM marando makarandavat . ahituRqikamityAhuH taTA syAdAhituRqikaH .. 63 .. vidyAdaRqIramARqIramaRiH syAdARivatpunaH . AmaRqamaRqAveraRqe priyake'pyAsano'sanaH .. 64 .. apiSalirmunerBede BavedApiSalistaTA . candraBAgA candraBAgI KanO KAnirapi smftA .. 65 .. gonAsagonasO sarpe PAlgunaH Palguno'rjune . syAt tarjanyA yute'NguzWe prAdeSo'pi pradeSavat .. 66 .. gaje mataNgamAtaNgO nAge kAlIyakAliyO . rohItake rohitako'pyapazWUre'pyapazWuram .. 67 .. IzIkA syAdizIkA'pi vAnAyujavanAyujO . guvAko'pi ca gUvAkaH kucakUcO staneBayoH .. 68 .. kukare ca kuRiH kURiH nAkO kulakakUlakO . pogaRqaH syAdapogaRqa ulUtaH syAdalUtavat .. 69 .. kAkAcike kAkaciko Bavedfsya(Sya)stu riSyavat . vAtUlo vAtulo'pi syAt kEkayI kekayItyapi .. 70 .. viriYciSca viriYco'pi brahmaRyapi viriYcanaH . varuwo varuqo'pi syAdvikkapikkO gajArBake .. 71 .. karkarewO karewuSca kurkure kukkuro'pi ca . ambarIze cA''mbarIzaM kuvale kuvalaM kuvam .. 72 .. kumArilaH kumAriSca maTi manTo maTo'pi ca . vajro vajrA snuhIBArgyoH varawyAM varawA'pi ca .. 73 .. kEwaBA kEwaBISvaryAM kandaryAM kandarA'pi ca . BidirBediSca kuliSe vAtirvAte kuWe kuWiH .. 74 .. kare kariH jawAyAM tu jawiH SilyAM tu SilA'pi ca . pulinde syAtpulindro'pi nizAdiSca nizAdini .. 75 .. yatiSca yatini proktaH sfkkaRI sfkkI sfkka ca . vahitaM ca vahitraM ca nicule hijjalejjalO .. 76 .. viKurviKrastaTA vigro nAsAyA vigamAditi . amatiScA''matiH kAle rajanyAM ca tamA tamI .. 77 .. viSvapsAScApi viSvapsA siDma siDmaSca kaTyate . syAdbukkA vfkkayA sAkaM Darme Darma ca kIrtitam .. 78 .. UzmayA sArDamUzmA'pi majjokto majjayA saha . SePaSepO ca SevaSca SePaH proktaM ca SepasA .. 79 .. prApunnAwamityAhuH prapunAwe prapunnawam . araraScA'rariScApi kavAwe syAt kuvAwavat .. 80 .. Ballo BalliSca bARe syAddale pAtraM ca patravat . IrmamIrmA vraRe'pi syAnnirJare tu Jaro JarA .. 81 .. BavedamAtye'pyAmAtyaH pInase syAdapInasaH . anvAsanaM samuddizwaM taTA syAdanuvAsanam .. 82 .. yUzaSca yaBanaM yAtu yakAradvayavanmatam . paruRA ca parurgranTO kASmarI kaSmarIti ca .. 83 .. mAtuluNge mAtuliNgaH kadalyAM kandalo'pi ca . parUzakaPale proktaM parUzaM paruzaM taTA .. 84 .. nAraNgo nAgaraNgo'pi syAdvise'pi visaRqakam . vArtAkurapi vArtAke vfntAko'pi ca dfSyate .. 85 .. kisalaM syAtkisalaye gucCe guYCo guluYCavat . AmrAtake syAdamlAtamamilAtakamityapi .. 86 .. jambIro'pi ca jAmbIraH jUrRAyAM jUrRirityapi . tittirO tittiro'pi syAt pIlakaH syAt pipIlake .. 87 .. godA godAvarI nadyAM maDurA maTurA puri . kaviyaM kavikAyAM ca syAdgaveDO gaveDukA .. 88 .. maYjUzAyAM ca piwakaH pewA pewaka ityapi . pAdAtO ca padAtiH syAt pAdAtaSca padAtikaH .. 89 .. pAdatrARe tu pannadDrI BavetprARahitA'pi ca . jalAvukA jalUkAyAM gErike [ca] gaverukam .. 90 .. nAsikAyAM ca nakraM syAdvakre vaNko'pyudAhftaH . saraRA ca prasAraRyAM muzke syAt PalakaM Palam .. 91 .. Baved dAQApi daMzwrAyAM SAlmalyAM SalmalIti ca . vaDvAM ca vaDUkApi syAt aYjanyAmaYjanA'pi ca .. 92 .. hrasvAntA syAdalAbuSca dIrGAntA ca pratIyate . UrRanABa idantaSca kikIdiviH kikIdive .. 93 .. karewO karawuScApi dUtyAM dUtIrapi smftA . syAnnicole niculakaM syAdasiknyAmasiknikA .. 94 .. jIvaYjIve jIvajIvaH cAlanyAmapi cAlanam . syUte syUnaM taTA syonamaByUze'Byoza ityapi .. 95 .. karambo miSrite bAnto BAntastu daDisaktuzu . AmIkzA hrasvamaDyApi maDyokAraM ca yOtakam .. 96 .. DuvitraM nirukAraM syAdfzO rizirityapi . iriRaM syAcca dIrGAdi kfzake kfziko'pi ca .. 97 .. tAlavyadantyayorukte sarvalA sarvalIti ca . tAlavyadvayamaDyo'sAvASuSukzaRirizyate .. 98 .. vizRO dASArha ityasya maDyatAlavyatA matA . tAlavyAntaSca kowISaH prAsastAlavyadantyayoH .. 99 .. dantyopAntaM tu kUrpAsamahAnasamalImasam . kAYjikAdO tu kulmAzo dantyopAntyo'pi kIrtyate .. 100 .. AdidantyAstu suzavIsambAkftasamUravaH . kusIdaM ca kusUlaM ca maDyadantyamudIritam .. 101 .. pArAvAraH pamaDyo'pi sopAnaM dantyasAdi tu . viSvastA syAdvamaDyEva na viSastetyudAhftA .. 102 .. syAt kavargadvitIyAdiH kzAdirapi ca KullakaH . syAt pavargadvitIyAdiH PaRAyAM tu PawApi ca .. 103 .. trayodaSasvarAdyastu SoBAYjana udAhftaH . tanUnapAt takArAnto na tavargatftIyaBAk .. 104 .. tavargapaYcamopAntamaNganaM kevalaM punaH . hAhASabdastu sAnto'pi kaTito divyagAyane .. 105 .. catuHSAle cavargIyamaDyaM saYjavanaM viduH . pavargamaDyaH santaSca rePaH syAdaDamArTakaH .. 106 .. antaHsTamaDyaM vEyAtyaM vemni vemaSca vema ca . kamane kAmano'pi syAddIrGAdiH kUkudaH smftaH .. 107 .. praBAyAmapi BAHSabdaH sAntaH puMliNga eva ca . eqamUke'neqamUkaH sUrmyAM sUrmirapi smftA .. 108 .. eqUkaM hrasvamaDyaM hrasvAntA ca padavyapi . SEvAle syAcca SevAlaM SevAlaM SEvalaM taTA .. 109 .. tURA tURI ca tURIre marIcaM marice'pi ca . citre ca citralo'pi syAccintAyAM cintiyA'pi ca .. 110 .. Candasi syAdanaqvAhI BAzAyAmanaquhyapi . maDyokAro'pi cipiwaH hrasvAdiScoraRo'pyavO .. 111 .. uttamAyAM gavi prAhurikArAdiM ca nEcikIm . sAcyarTe sAcirapyuktA BUtArTe ca taTastaTA .. 112 .. cavargAdirapi prokto yAmiH svasfkulastriyoH . vAtAsaho vAtasaho vAtUle syAdidaM dvayam .. 113 .. apsaraHsvapsarAH proktA sumanAH sumanassu ca . barbarI barbarA SAke vitunnaM halcatuzwayam .. 114 .. tandrI tandriSca (tandrISca) tandrAyAM kuraNge ca kuraNgamaH . pfTagacCaSca BallaSca BAllUke'pyacCaBallavat .. 115 .. jalAyuke jalokaM ca jalOkaM ca jalUkavat . GUGake sAmbukaM kvApi buDne braDnaSca dfSyate .. 116 .. laNgUlamapi lANgUlaM BamBarA BamBarAlyapi . tvaci tvacaH kiro'pi syAt kirO proktaH paTaH paTi .. 117 .. ajagavA'jagAve ca BavedAjagavaM taTA . pinAke'jakAvaM cATa sEMhikeye tamastamAH .. 118 .. culukI culupI ca syAdulUpI SiSumArake . agADe'sTAgamasTAGamastAGaM ca prayujyate .. 119 .. syAnmaDyozmacaturTatvamaMhaso raMhasastaTA . cihne lalAmaSabdo'pi syAdadantaSca puMsi ca .. 120 .. draviqaH syAnmamaDyo'pi kAPalaM cApi kawPale . vrIqAyAM ca Baved vrIqaH lajjAmAtre'pyapatrapA .. 121 .. uRqUkaM hrasvamaDyaM ca hrasvAdiH syAdalindakaH . taTA kuravake rePo nirukAraH prayujyate .. 122 .. maYjizWAyAM ca BaRqIrI maDyahrasvApi paWyate . dIrGAdirvfScike'pi syAdAlI syAdAlirityapi .. 123 .. bukko bukkA smftO bukni grEvaM grEveyake'pi ca . KaYje KoqaSca KoraSca syAttari tarirityapi .. 124 .. nAsikAyAM ca nastApi maTi manTAka ityapi . kArtasvaraM maDyadantyaM sIhuRqaH syAt sihuRqavat .. 125 .. ozWyo dantyo lulAyo'pi mArute'pi halantatA . vidyAt pururavaHSabde rukArasyApi dIrGatA .. 126 .. syAt kuraRqo'pi dIrGAdiH sure jyezWo'pi sammataH . nAlikera idanto'pi taTA dIrGadvitIyavAn .. 127 .. kARqe SaraH SuBaM kzeme SAraH SabalavAtayoH . kiMSukaSca SukaScApi smftAstAlavyadantyayoH .. 128 .. sUnASuNgAsuruNgAstu dantyatAlavyayorapi . kowISaScApyadantastu fBukzaH svargavajrayoH .. 129 .. kinnarASvamuKO BinnABinnO dEtyAsurAviva . rizwArizwe aBinnArTe BinnArTe ca kvacinmate .. 130 .. vAggmI vAlmmIkamittrolkkAsattraCattrapatattriRaH . saMsskarttetyAdisaMyogiSabdeSvanupayogizu .. 131 .. idaM tulyAkzaradvandvaM syAnna ced BedakaM kvacit . yamakAdAvapItyezA cintA'smABirupekzitA .. 132 .. taTA hyapaSyadadrAkzidityatrA'rTe kriyApadam . apaHpayastanUkurvadityanyatra padadvayam .. 133 .. ;c{iti SabdaBedanirdeSaH praTamaH samAptaH} ;k{ozWyadantyOzWyavakAraBedanirdeSaH} ;v{sAmAnyOzWyadantyOzWyayornirdeSaH} vfndArakavrajavarAwakavandivandA- vandAruvErabadarIviwapAn viwaM ca . vidvadvraRO varaRavfMhaRaboDaveDa- banDUrabanDubaDirAn vaDabanDavfdDAn .. 1 .. velAbalO bahulabAhulakavyalIka- bolaM bilaM balajavAlakavAlukASca . vehadbfhadvahalavAhanavAhubaBru- vastaM baliM vanabalAhakavaNkavITI .. 2 .. vAleyavaYjulavarAjabakAn balAkA- vANgulikAbakulabukkabakerukASca . vArUQavAQavarawAnapi bArbawIra- vAruRqavaRqakavaraRqakabarbawISca .. 3 .. vAhinIM vanitAM vedIM vaRijyAM vAri banDuram . varatrAM varDanIM vfntaM vawakaM vasukaM vawam .. 4 .. vAsanAvAsitAvAsravIravAsaravAgurAH . vrAhmaRIM vARinIM vARIM vAnIraM vAnaraM vacAm .. 5 .. vihagAKyaM viSabdaM cApyavyayaM cEva veti ca . vartarUkaM vadAnyaM ca vidyAdvAdyaM ca vAditam .. 6 .. ;c{zaqBiH kulakam} ;c{iti sAmAnyOzWyadantyOzWyayornirdeSaH} ;v{ozWyadantyOzWyavakAranirdeSe maDyapavargIyAH} aTa maDyapavargIyAH karbaraH karburo'rbare . barbarI SarbarIrbAru SambarA'qambarA'mbaram .. 7 .. kambalaM SambalaM cAmblaM SabaraH SAdbalo'pi ca . naqbalA''belajambAlaSEbAlAdyASca kIrtitAH .. 8 .. ;v{ozWyadantOzWyavakAranirdeSe pavargIyabakAranirdeSaH} kaTyante'Ta pavargIyabAntaSabdASca kecana . ganDarbaKarbagarbA''hbAjihvApUrbaSca durbayA . rolambaH SataparborbI dArbI cArbI ca darbivat .. 9 .. ;c{zawpadI} kadambakAdambanitambacimbA- nimbapralambA'mbuviqambaqimbAH . karambaherambakuwumbakumbA- stumbIkalambISabalumbicumbAH .. 10 .. jambUH kamburalAbUSca SambaH SumbA'mbayA saha . SimbA lambA ca tAqambagoqumbastambakambayaH .. 11 .. ;v{ozWyadantyOzWyavakAranirdeSe AdidantyOzWyAH} vinduvidrumavareRyavikramA bimbavartmaviSadASca vidyayA . vyAGravapravaraveravarkarA vArdaro vaSiravAravAgarAH .. 12 .. vAmavAmanavimAnavedanA- vAnavinnavamanaM vilepanam . vAtavAtikavitAnavarttanI- vartivetanavAsantavfttayaH .. 13 .. vArtAvicCittivfttAntavitaRqASca vitunnakam . vikawo vekawo vyuzwirvizwivizwaravezwanam .. 14 .. vallUro vallarI vallI vellitaM vallaBo'pi ca . videho vigraho barho bahirbarhirvihAyasaH .. 15 .. vahitraM vikaco vIcirvarco vaYcakavAcikam . banDUkavIvaDaviDAveDAviDuvaDUvfkAH .. 16 .. viveko varRakaM veRIvIRAvipaRiveRavaH . vizARaM vIraRaM vARo vapAvApIvapurvayaH .. 17 .. vESAKo viSiKo vAhavyUhavarzmavizaM vfzaH . vizayaM varzaRaM vIjaM vAjo vfjinavarjane .. 18 .. vyaYjanaM vyajanaM vajraM vEjayantI viSAradaH . vyAlavaRWAlavalmIkavAmilA vAlhiko valI .. 19 .. vAlo vicakilo vaNgaviqaNgavegavargaRam . vivaSo vAsitaM veSavESyavisramBaveSayaH .. 20 .. viSvaviSvastaviSlezavaMSavyasanavAsayaH . vAyaso vAhaso vatso vItaMso vasatirvasuH .. 21 .. vidArI vivaro vIrudityAdyantasTavAdayaH . ;v{ozWyadantOzWyavakAranirdeSe maDyAntasTIyavakAranirdeSaH} aTApi maDyadantOzWyAH kaTyante kecanApare .. 22 .. devakIsevakA''vuttaprAvArAH pravaro'pi ca . tantuvAyApavarakO govindaH SrAvaRolbaRam .. 23 .. aDvA DanvA yuvA'rvA ca maGavA'TarvaparvaRI . ;v{ozWyadantOzWyavakAranirdeSe vAntaSabdasaNgrahaH} dantOzWyavAntaSabdAnAM saNgrahaH kriyate'DunA .. 24 .. rAjIvajIvajavayAvaviBAvahAva- mAhAvadAvadavadEvadivadravaM ca . nizpAvapOtavaDavABizavAH SarAvaH saMrAvapAraSavasEnDavaSArivASca .. 25 .. AdInavApahnavamArkavARi DAmArgavo BArgavapuNgavO ca . sruvADruvAkEravakEtavAni savAqavAnyAhavarOravO ca .. 26 .. kzavaH plavaH pelavaSca pallavo vallavo lavaH . SevaH SivaSca sacivo gARqIvastARqavodDavO .. 27 .. keSavaprasavaklIbakzIvAH SiviraviCivi . aviH kaviH pavirgrIvA kAravI suzavI gavI .. 28 .. awavI kowavI pfTvI laGvI lawvA ca KawvayA . svamaSvaH sattvasAntvorDvaM tattvaM kiRvaM ca kaRvavat .. 29 .. prADvaM pArSvaM ca pakvolvadvandvavilvaM ca nalvavat . avevEvAvyayaM cAnye kaTyante ca vicakzaREH .. 30 .. varapaH kvarapo'vaSyaM dantOzWyatvamudAhftam . udasvit kiMsvidAhosvit kvibAdipratyayezvapi .. 31 .. dantOzWyo vo guRe vfdDAvupamArTe vatistaTA . upasargaviSabdo'pi dantOzWyaH samudAhftaH .. 32 .. uvAvAdiviDAnAcca samprasAraRato'pi ca . ityevamAdayaH SabdA vaBede'tra viniScitAH .. 33 .. ozWyadantyOzWyayoratra DAtvarTAdiviSezataH . yadi syAdanayoH kvApi kAdAcitko vyatikramaH .. 34 .. ;c{ityozWyadantOzWyavakAranirdeSo dvitIyaH samAptaH .} ;k{UzmaBedanirdeSaH} ;v{UzmanirdeSe AditAlavyAH} aTa tAlavyamUrDanyadantyAnAmapi leSataH . SazasAnAM viSezeRa nirdeSaH kriyate'DunA .. 1 .. SyAmAkaSAkaSukaSIkaraSokaSUka- SAlUkaSaNkuSakaSaNkaraSukraSakrAH . SOqIraSAwiSakawAH SipivizwaSizwa- SAKowaSAwakaSawI SawitaM SalAwuH .. 2 .. SItaM ca SAtaSitaSAtanaSumbaSamba- SambUkaSambaraSunAraSivAH SilinDraH . SepaH SuBaM SaraBaSAraBaSumBaSamBu- SvaBrARi SuBraSaradO SakuniH SakuntiH .. 3 .. SAlASilASivalaSAdvalaSAluSelu- SArdUlaSUlaSabalAH SamalaM SfgAlaH . SePAlikASiTilaSfNKalaSilaSEla- SevAlaSalyaSalaSambalaSEvalAni .. 4 .. SAlAluSAlaSaliSAlmaliSuklaSalka- SulkAni SilpaSalaBO SalalaM SalAkA . SroRiH SaRaSravaRaSoRitaSoRaSARAH SreRISrutaSramaRaSUnyaSaraRyaSaNkAH .. 5 .. SociH SacISuciSayAH SaruSarmaSIrRa- SrIparRaSoTaSapaTaSlaTaSaRqaSaRQAH . SrayaH SramaH SamanaSoDanaSikyaSAkya- SARqilyaSalvalaSamISunakAH SravizWAH .. 6 .. SAKASiKASiKaraSeKaraSaNKaSApa- SampASiPASaParaSePaSaPAH SiKaRqaH . SfNgAraSfNgaSavaSAvaSarAriSAri- SArAH SarAvaSavaraSvaSiraHSirASca .. 7 .. SarIraSAlAraSalA(rA)ruSeru- SoBAYjanaSrAvaRaSAdaSUdrAH . SyenaH SanEH SlIpadaSigruSIDu- SudDAntaSAntAH SitiSUrpaSORqAH .. 8 .. SaRWaH SuRWI SaWaH SrezWaSvitraSrotrARi SarkarA . SakvarISarvarISaktiSuktiSuktAni SazkulI .. 9 .. SrAntaSvetaSiviSyAvaSatruSvayaTu SAkinI . SiSuH SlokaSca SulvaM ca SAlInaSca SilImuKaH .. 10 .. SlakzRaM SlAGA ca SIGraM ca SakyaM SradDA ca SiYjayA . SyonAkaH SUraRaH SrARA SikzA SyAmA ca SevaDiH .. 11 .. ;c{ityAditAlavyAH} ;v{UzmanirdeSe maDyatAlavyAH} uSIrakASmIrakakiMSukAMSukaM kiSorakiMSArukaSerukOSikam . jalASayASokakfSAnukASyapA yaSaHpiSaNgASmapiSAcaraSmayaH .. 12 .. niSAntaveSantaviSAlapeSalaM bileSayASvatTaniSITaviMSati . viSaNkawAnuSayASra(Sa)yASa(Sra)yAH sahopasa(Sa)lyASanavASitASvinEH .. 13 .. niSitaM piSitaM praSnaH piSuno daSano'pi ca . uSanA laSuno veSma kaSmalaM viSvamaSvavat .. 14 .. vaSyAvaSyAyaviSiKaviSAKatriSiKASizaH . viSadaH pASakaH pArSvaM viSrAmaSceSvaro'SaniH .. 15 .. ;c{iti maDyatAlavyAH} ;v{UzmanirdeSe antatAlavyAH} ISaH prakASakuSakeSavikASakASa- mAkASakISakapiSAniSapASapeSi . piNgASatAdfSadfSaH sadfSo vinASaH kInASakarkaSadiSo daSaveSadeSAH .. 16 .. kroSASulomaSapalASaniveSaleSa- kleSapraveSapariveSavaSaM ca dASaH . parSuH paSuH paraSuraMSurupAMSupAMSu- nistriMSadaMSavivaSA maSavaMSataMSAH .. 17 .. bAliSaH kuliSo rASirvarASirvaqiSo BfSam . apaBraMSaH puroqASo vimarSAMSAvanekaSaH .. 18 .. darSaH sparSaH spaSo marSaH karSo vASA niSA kaSA . ASAdarSorvaSIkASItiniSeSApratizkaSAH .. 19 .. ;c{ityantatAlavyAH} ;v{UzmanirdeSe vyavasTAtAlavyAH} SOrirmurArO Siva eva SarvaH SUraH samarTe Jaza eva SAlaH . SamaH praSAntO SakalaM ca KaRqe Sakft purIze'jagare ca SIraH .. 20 .. mUrDanyAjyezWayorveSyA kariRyAM ca vaSA'SruRi . aSraM vede ca karRe ca SrutirdASaSca DIvare .. 21 .. ;c{iti vyavasTAtAlavyAH} ;v{UzmanirdeSe uBayatAlavyAH} SiMSapA SASvataM SvaSrUH SvaSuraH SiSiraH SiSuH . SiSnaSmaSruSmaSAnAni SaSI SaSvat kuSeSayam .. 22 .. SUkaSimbiSca kASISastaTA SItaSivo'pi ca . tAlavyaSadvayayutAH kiyanto'mI pradarSitAH .. 23 .. ;c{ityuBayatAlavyAH} ;v{UzmanirdeSe tAlavyadantyAH} tAlavyA api dantyASca SambaSambalaSUkarAH . rasanA'pi ca jihvAyAM SfgAlaH kalaSo'pi ca .. 24 .. ;c{iti tAlavyadantyAH} ;v{UzmanirdeSe AdimUrDanyAH} zaRqAlikAzARqavaBUzaRozaRaM pAzARarozARavizARaBIzaRam . pAzaRqakUzmARqanizekamUzikaM gavezitaM nizzamaduzzamezikam .. 25 .. ;c{ityAdimUrDanyAH} ;v{UzmanirdeSe maDyamUrDanyAH} puzpABizekOzaDayozidIzad- dfzatturAzAwvizuvannizeDAH . duHzeDaBEzajyakazAyaGozaRaM hfzIkamIrzyA ca vizAdavarzaRe .. 26 .. Ezamo varzmaBIzmozmanizAdAzAQagozpadam . aBizaNgo'nuzaNgaSca duzKaM vArDuziko dvizan .. 27 .. dUzIkA cazakaH prezyo BAzyaM ca DizaREzaRe . pfzataH parizat parzat tuzArozaramarzaRam .. 28 .. vAstozpatirdivizado duzpIqaM ca bahizkftam . nizkuwaH kizkumastizkapuzkaraM duzkarezirO .. 29 .. turuzkamuzkavizkamBanizkanizkalapuzkalam . vastizkaM vazkayiRyA ca lozwezwapluzwavizwaram .. 30 .. ;c{iti maDyamUrDanyAH} ;v{UzmanirdeSe'ntamUrDanyAH} peyUzayUzapIyUzagaRqUzajUzavipruzaH . vAtarUzo varUzaSca KalUzA'rUzapUruzAH .. 31 .. hanUzaH kalmazaH pUzo'ByUzaScUzo manIzayA . hezA hrezA jigIzA ca snuzA'tivizayA saha .. 32 .. rOhizo mahizonmezapramozAmizamArizam . kalmAzozRIzakulmAzamAzamezamizaM mfzA .. 33 .. kilbizaM kaluzaM cozastAvizastavizo vizam . tavizI trapuzI rozastfzAtozatuzatvizaH .. 34 .. aBilAzo Bazo'BrezaparuzAvyaTizezavaH . maYjUzA nikazAdvezadozAH kozaH kazaH kfziH .. 35 .. uzA'puzavfzavyozavezAstarzaJazarzayaH . harzo varzaSca saMharzaH karzaH karzUH pruzaH pluzaH .. 36 .. ambarIzaM karIzaM ca tarIzaM ca purIzavat . nizpezo'lambuzaH pOzo GozaScezaH palaNkazaH .. 37 .. ;c{ityantamUrDanyAH} ;v{UzmanirdeSe tAlavyamUrDanyAH} SIrzaM SirIzaM SuziraM SlezaH SlezmA ca SemuzI . SezaSca SozaRaM SizyaH SazpaSEluzaSOzkalAH .. 38 .. ;c{iti tAlavyamUrDanyAH} ;v{UzmanirdeSe dantyamUrDanyAH} tAlavyaSAdayaH proktAH kaTyante dantyasAdayaH . suzUtiH suzamA sarpizkalpaM cApi suzuptakaH .. 39 .. suzImaSca suzeRaSca suzavI sarzapo'pi ca . ;c{iti dantyamUrDanyAH} ;v{UzmanirdeSe tAlavyAntamUrDanyAH} tAlavyAntASca DUzpASagIzpASavfzadaMSakAH .. 40 .. ;c{iti tAlavyAntamUrDanyAH} ;v{UzmanirdeSe AdyadantyAH} sadyaH suDAsalilasundarasinduvAra- sindUrasAndrasikatAsitasetusUtAH . sAlUrasUrasarakasvarasOrisUri- smerasmarAH samarasArasamIrasIrAH .. 41 .. sOvIrasAgarasaritsutasArameyAH saMvitsamitsakalasalhakasOvidallAH . svAdaH sadAsapadisUdasadaHsaraRqAH svedaH svaruH savanasIvanasatrasUtram .. 42 .. svAmI samaH samayasAmajasAmiDenI- somAH samUhasamavAyasamudrasAmi . sImantasImasimasUmasamAnasuhmAH sUkzmaM samUQasarawastanasAnusUnu .. 43 .. sPAlaH sfRiH saraRisAraTisikTasakTi- sArTAH sahAcarasamAjasamIpasUryAH . svEraM saraH sacivasUcanasucisAci- savyAni sadmasadanasyadasUpasUrpAH .. 44 .. sAyaH smitaM sAyakasaktusenA- sinDusParasruksahadevasargAH . sekasrajO sevakasevasantaH sattvaM ca sAtiSca saKA suKaM ca .. 45 .. sanAtanasyandanasADanAni saNkArasEreyakasajjasarpiH . sasAvarO sUnftasaNkulO ca sarvaM ca sAkzI savitA ca sfkki .. 46 .. sEranDrI ca sinIvAlI sAraNgasvapnasAmpratam . snAyuH snehaH snuhI sahmaH saraGA sOraBaM saBA .. 47 .. ;c{ityAdyadantyAH} ;v{UzmanirdeSe maDyadantyAH} vAsArAsArakAsArakesaraprasarAsurAH . vesavAraH parisaro masUraH kusumAsanam .. 48 .. prAsAdApasadAsandIvyAsaNgAsravadasyavaH . prasUnaM prasavo lAsyamAsyaM prasaBarAsaBO .. 49 .. avasAyaH kisalayaM kusUlaM ca vikasvaram . masfRaM prAsanI vAsI BasmAkasmikaGasmarAH .. 50 .. amAvasyA pratisaraH prasAro'vasaro'pi ca . vasantaSca masAraSca mAsurI ca rasAYjanam .. 51 .. vasuDADyavasAyAsravasanavyasanAni ca . tamisraM vAsraGasrosrAjasravisramBavAsitAH .. 52 .. ;c{iti maDyadantyAH} ;v{UzmanirdeSe antadantyAH} kElAsalAlasakilAsavilAsalAsa- karpAsahAsakfkalAsanivAsanAsAH . nyAsAMsamAMsamasikIkasakaMsahaMsa- DvaMsaBrakuMsapanasAsuvasuprayAsAH .. 53 .. niryAsaprAsavItaMsottaMsAlasamalImasA . vAsA visaM tAmarasaM vAsaScamasacikkasO .. 54 .. vyAsAvaBAsadivasasArasOrasavAyasAH . vAhasaH pawwisezvAsamAsAsimisibukkasAH .. 55 .. ;c{ityantyadantyAH} ;v{UzmanirdeSe saMyuktadantyAH} mftsnA cikitsApsaraso buButsu- rviDitsitaM matsaravatsaraM ca . vAtsyAyanotsAraRamatsyaditsu- gutsotsavotsAhaviDitsukutsAH .. 56 .. kftsnaM ca lipsurutsfzwamutsanirBartsanotsavaH . bIBatsatA vIpsitABIrtsusamutsekotsukA api .. 57 .. ;c{iti saMyuktadantyAH} ;v{UzmanirdeSe uBayadantyAH} saMsArasArasasarIsfpasasyasAsnA- sArasvatAni sarasI ca samaYjasaM ca . svasrA ca sAhasasahasrasahaHsamAsa- sAmastyasaMsaraRasIsakasraMsakAni .. 58 .. sasyakaH sADvasaM saNkasukaH sArasanaM taTA . amI dantyadvayopetA UzmaBede'tra darSitA .. 59 .. ;c{ityUzmaBedaH} ;k{liNgaBedanirdeSaH} ;c{aTa liNgaBedaH} ;v{liNgaBedanirdeSe puMnapuMsakaliNgasaNgrahaH} AkASakASakuliSANkuSakoSakeSa- kAsIsakIkasakuSAH kaRiSopavAsO . karpAsaveSavaqiSAMsavataMsataMsa- vItaMsakaMsarasamAMsaviSo(viso)padaMSAH .. 1 .. niryAsarAsacamasecCusacikkasAni santAnaSaNKasuKasEnDavasaNgamAni . sODaSmaSAnaSayanASanaSUkaSalya- SUlAni SulkaSaPaSePasimIkaSambAH .. 2 .. snAnaH sinaH kisalayaM Sakawo vasanta- veSantaSezaSakalAH sarakaSca pucCaH . puzpaM sawaM sarawaSUrpasfpAwaSaNku- saNkArasaNkramaSarAvaSabASca sAlaH .. 3 .. AsAravAsarasamIraSarIrasIrAH soSIraSeKaraSarAH SiKarastuzAraH . saMsArasArasasirARi SarAsanAsra- kAsArakesarakukundarakandarARi .. 4 .. kowIrakowarakaqaNgarasaNgarARi kzIrAkzarADarayuganDarakanDarARi . vIrAnDakArasavihArasunAravAra- kenArakUbaranizadvaragahvarARi .. 5 .. kedAradArudaratomaracAmarARi hiYjIrajIravarapaYjarapiYjarARi . maYjIramaYjarakuWiYjarapAravAri- prAvAraveragaravAgaranAgarARi .. 6 .. sOvIraSAkvaramadArapadArapOra- pAtIravArdaradurodaraSambarARi . AqambarAmbarasanUpurakarRapUra- karpUrapArparasakUrparakarparARi .. 7 .. DArANkurapratisarAvasaraprakAra- sItkArasIkaranikAramasArasArAH . kAntAratAratimirAntaraturatIra- paNkArakArasamarAjiravesavArAH .. 8 .. aNgAramanTaraparamparavizwarARi sindUrapuzkaramaruzkaranizkamuzkAH . SfNgArahArajaWarodaragaRqaSEla- kIlAlakIlakavalAni kalApakolam .. 9 .. SIlapravAlavalayopalamUlakAni kaNkAlamaNgalahalAhalacakravAlam . kolAhalaM halakutUhalakAlakUwa- kiwwAlaSAlakalalAni KalaM KalInam .. 10 .. tUlANgulotpalapalAlatamAlatAla- SevAlagolakalakuRqalamaRqalAni . lANgUlalANgalakapolakapAlavAla- jambAlajAlapawalAlakajaNgalAni .. 11 .. vidalaM kandalaM BAlaM kamalaM nalinaM talam . vAlakaM tilakaM tElaM malinaM palvalaM palam (Palam) .. 12 .. pulakaM PalakaM PAlaM pulinaM talimaM nalam . malayaM pralayaM lohaM lohitaM musalaM Salam .. 13 .. cazAlaM SambalaM SuklaM kiYjalkaM valkavalkale . kulakaM kUlakaM colaM KolakaM cAvacUlakam .. 14 .. arDarcakUrcakavacAni nikuYjakuYja- puYjaDvajAbjajalajAmbujatUryaBUrjAH . kandAspadadravanivAtavitAnavitta- vItopavItanavanItasuvarRacUrRAH .. 15 .. BAvAparAhRapalitavratavfntakunta- pizwAmbumezavfzalAni samUzikAni . utkocakukkuwaviwA viwapaH kuwaSca vajraM DanuScarakamecakacakrapiRqAH .. 16 .. viqaNgakAliNgamfdaNgaSfNga- varANgavArANganidAGasaNGam . BAlANkavarcaskavalIkavaktra- CatraM sahasrAvyayamaDyamaM ca .. 17 .. muhUrtamudyAnaBagAbDamAna- siMhARakodyogaparAgapUgAH . vAtayanErAvatahastapusta- mustAtyayA mastAkamustake ca .. 18 .. kozWaH prakozWaH kamaWaH sakuzWaH SiKaRqakodaRqapicaRqacaRqAH . kUzmARqakAraRqakaraRqakuRqA varaRqavAruRqasaraRqaSORqAH .. 19 .. BARqARqakARqAni taraRqamuRqa- gARqIvamaRqAni ca gARqivaM ca . prakARqadaRqAvapi zaRqaKaRqO satARqavaM maRqapamaYcakaM ca .. 20 .. karakakorakapAwakanAwakaM kawakakaRwakakandukamodakam . marakawaNkaviwaNkakirIwakaM stabakapaNkakaraNkakarIrakam .. 21 .. kzurakapakzakahArakahIrakaM priyakarokakawakrakacacCadam . kakudadohadavfndagudArbudaM kumudatoyadakundakusIdakam .. 22 .. naladapAradakuwwimadEvataM rajatadEvadinAvawakarpawam . kuRapadIpakakaYcukacUcukaM kramukarAlakacelakakIlakam .. 23 .. pinnAkapiRyAkatirIwakUwa- kirIwaSfNgAwakakaNkawAni . azwApadaM pAtakapArSvameQrA BrAzwraM ca rAzwraM ca naKo muKaM ca .. 24 .. valmIkavarRakanawArgalabimbavapra- kOpInavasnaniDanAni DanaM niDAnam . dyutAmbarIzacazakAyuDagUTayUTa- proTAni tIrTaharicandanacandanAni .. 25 .. pragrIvagomayakavAwapawAH pawola- prAntAyutaprayutaBUtaSatAH SatAhvaH . sneho gfhaM mahimahemahimAH sapucCa- tApiYCakacCakapawAH pawahArmaDarmAH .. 26 .. stamBaH SuBaM kakuBakOstuBajamBayUpa- kUpopajApakutapAni nipaH pradIpaH . dvIpolapO lavaRakaNkaRavAdyamaDya- kzemodyamAni Buvano(nO)danajIvanAni .. 27 .. sUtraM savastramaKanetrapavitrapatra- pAtrIvaSAtravaharidravavarDraranDrAH . sTAnaM kabanDakusumaplavalomaSulva- kzOmAvasAnaSatamAnavimAnagulmAH .. 28 .. taqAgaM nigaqaM nIqaM naqaM kzveqitamulmukam . mAsamAzakapadmAni barhirgehenDanAni .. 29 .. laSunaM lAYCanaM grAmamanIkaM GAsamAnakam . yAvanaM kaviyaM hAvaM pArAvArArDagErikam .. 30 .. AmizaM muzalaM mAzaM yUzaM varzaM ca dUzaRam . BUzaRaM nikazaH karzaH kazAyo vizamOzaDam .. 31 .. karIzakArzApaRavAravARa- vARavraRadroRaraRAH purARaH . BARaH kiRaH pakvaRakoRaSARAH satoraRaGrARaparIpaRASca .. 32 .. jIvAtukustumburuvAstukambu- kaSeruSIDurmaDusinDusAnu . kamaRqalurjAnupalARquhiNgu- sTARustaTA'RustitauH sajantu .. 33 .. caraRaM vAraRaM lozWaM prasTaM kulyaM sapallavam . puMnapuMsakaSabdAnAM saMjYeyaM tu suniScitAm .. 34 .. ;c{iti puMnapuMsakaliNgasaNgrahaH} ;v{liNgaBedanirdeSe vyavasTAliNgAH} kAmaH kukUlabalagolaSuBAstu sAra- mitraDruvAH kuSadurodarakubjaSukrAH . dizwADarArDamalakuRqalapuRqarIkAH fkzAkzasattvapiWarAgrayugAlakAni .. 35 .. nandanaM vfjInodvegasvajIvAdyASca rohitam . liNgavyavasTAsahitAH SabdAH kecit pradarSitAH .. 36 .. ;c{iti vyavasTAliNgAH} ;v{liNgaBedanirdeSe svatastriliNgAH} BallAtakaM kuvalamAmalakaM mfRAla- pAtrapraRAlakalaSAQakamaRqalAni . bAwaH kavAwapuwadAqimakandalAni vidyAd biBItakaharItakapOruzARi .. 37 .. kapAwaM SakawaM pewaM kawAhaM piwakaM kawam . vawaM tawaM maWaM tAwaM KanadIvadudAhftam .. 38 .. vallUrakandaravizARaviqaNganAla- jfmBA[H] kuTapratisarArgalaSfNKalASca . mustasPuliNganaKarAH saha mandireRa saMdarSitAH katipayA nipuREH KamAvat .. 39 .. ;c{iti svatastriliNgAH} ;v{liNgaBedanirdeSe puMstrIliNgAH} gaRqUzavartakavarAwakahArahIra- vrIqAH sawaH sakarako varawaH saSuNgaH . utkaRWagartaBujajAgaragarjarAla- jvAlAdayaH saraBasaH kfsaraH kzamAvat .. 40 .. vataso vfScikaH SAraH SaParaH sallako GawaH . SAwakIwO kiwastURaH kaTitASca nadIsamAH .. 41 .. ;c{iti puMstrIliNgAH} ;v{liNgaBedanirdeSe strIklIbaliNgAH} vaqiSaM tArakaM tAraM kroqaM nIqaM ca pAwalam . lakzaM vaRijyaM masUraM rasanaM viSvamargalam .. 42 .. napuMsakatve'pyetacca mAlAvat parikIrtitam . zazWyAH parA surA SAlA senAcCAyA niSA'pi ca .. 43 .. strItve'pi vanavaccEte syurnadIvadaTocyate . AsTAnaM nagaraM sTAlaM sTalaM ca pawalaM puram .. 44 .. ;c{iti strIklIbaliNgAH} ;c{iti liNgaBedanirdeSaScaturTaH} ;k{granTakftpraSastiH} SrIsAhasANkacaritapramuKAsu gadya- padyaprabanDaracanAsu vitanvatEva . vyutpattimujjvalatamAM paramAM ca Sakti- mullAsitA jagati yena sarasvatIyam .. 1 .. niHSezavEdikamatAmbuDipAradfSvA SabdAgamAmburuhaKaRqaraviH kavIndraH . yatnAd maheSvarakavirniramAt prakAma- mAlokyatAM sukftinastadasAvanarTaH .. 2 .. ;c{yugmam} nAmapArAyaRoRAdiniruktoktivikalpitEH . SabdErvarRaviDeScAntEH saMdfbDo hyeza sADuBiH .. 3 .. kartuM cetaScamatkAraM satAM hartuM viparyayam . saMSayaM ca nirAkartumayayamasya pariSramaH .. 4 .. CandonuprAsayamakaSlezacitrezu nirRayaH . ezvevAsyopayogaSca kaverjAyata eva vA .. 5 .. ;c{iti SabdaBedaprakASaH samAptaH}